Osoby, które posiadają stłoczone zęby lub wady zgryzu mogą borykać się z problemem zaniżonej samooceny, co bezpośrednio przekłada się na podejmowane decyzje w ciągu życia. Duża część pacjentów obawia się, że po założeniu aparatu ortodontycznego będzie odczuwać wstyd oraz zakłopotanie podczas mówienia, jedzenia czy uśmiechania się.
Współcześnie stosuje się wiele ciekawych oraz estetycznych rozwiązań ortodontycznych. Myślenie więc o wstydzie lub poczucie zakłopotania powinno odejść na boczny tor. Obecnie, założony aparat ortodontyczny może świadczyć o wyższym statusie społecznym oraz dbaniu o swój wizerunek.
Oczywiście przyzwyczajenie się do nowych warunków w jamie ustnej może być z początku uciążliwe i faktycznie sprawiać problemy związane z wymową. Jednak czas jest największym sprzymierzeńcem pacjenta- noszony aparat w żaden sposób nie powinien nikogo krępować przed uśmiechaniem się!
Dlaczego zęby wyrastają nie tam, gdzie powinny?
Istnieje wiele teorii, które tłumaczą nieprawidłowe wyrzynanie się zębów lub wyrastania ich w zupełnie innym miejscu. Najważniejsza klasyfikacja w tym aspekcie dotyczy stłoczeń pierwotnych i wtórnych.
Stłoczenia pierwotne
Jest to proces, który zachodzi podczas wymiany uzębienia mlecznego na stałe. W momencie, w którym zostanie usunięty ząb mleczny, to znajdująca się po nim pusta przestrzeń może zacząć być zajmowana przez sąsiadujące zęby. Aby temu zapobiec, od razu po przedwczesnej i nienaturalnej utracie zęba mlecznego należy udać się do ortodonty, który wyposaży dziecko w tak zwany „utrzymywacz” przestrzeni.
Kolejnym powodem może być zbyt późne usunięcie zęba mlecznego. Dziecko nie pozbywa się ruszających zębów, często przez strach przed bólem. W takiej sytuacji ząb mleczny blokuje wyrzynanie się zęba stałego, co może prowadzić do zatrzymania procesu wychodzenia nowych zębów lub wyrośnięcia tuż obok zęba mlecznego, który przetrwał.
Warto wymienić także patologiczną ruchomość zębów mlecznych, które mogą być spowodowane różnymi czynnikami, takimi jak:
- Czynniki mechaniczne
- Stany zapalane
- Wahania hormonalne
- Choroby ogólnoustrojowe
Wyżej wymienione przypadki często są mylone z fizjologiczną porą wymiany zębów, dlatego jeśli tylko zauważymy coś niepokojącego, to należy wybrać się z dzieckiem do stomatologa.
Stłoczenia pierwotne mogą pojawić się także w wyniku podawania dziecku tabletek z fluorem, który zawiera witaminę D. Przy zbyt wysokim stężeniu witaminy D w organizmie następuje szybsze kostnienie kości szczęki żuchwy, przez co nie mogą się wystarczająco rozrosnąć.
Stłoczenia wtórne
Wtórne stłoczenia zębów dotyczą tylko osób dorosłych, którzy posiadają tylko zęby stałe. Najczęściej borykają się z nimi pacjenci, którzy ukończyli 20 rok życia, kończąc na osobach w wieku emerytalnym.
Dla młodych dorosłych największym problemem mogą okazać się wyrzynające się zęby ósme. Przez generowany napór tak zwane „ósemki” mogą powodować także stany zapalne kości, cysty oraz ubytki erozyjne.
Osoby, które nie noszą aparatów retencyjnych po leczeniu aparatem stałym także są narażone na występowanie stłoczeń wtórnych. Aby w wyrównanym zgryzie nie wystąpiły ponownie stłoczenia, okres retencyjny powinien trwać co najmniej połowę okresu noszenia aparatu stałego.
Bierne wyrzynanie zębów, to zjawisko, które fachowo nazywa się objawem Godona. Polega ono na wysuwaniu się jednego z zębów poza płaszczyznę zgryzu, czyli wydłużać się i przemieszczać w stronę pustego miejsca po zębie. Zapobiec temu procesowi może praca protetyczna w formie implantu lub mostu.
Wady zgryzu o podłożu kostnym
Powyższe przypadki dotyczą stłoczeń zębów, które występują przy prawidłowych triadach zębowych. Istnieją jednak również wady zgryzu o podłożu kostnym. Powstają na skutek złych nawyków z okresu dzieciństwa, wad genetycznych lub przebytej choroby. Wadami kostnymi są:
- Przodozgryzy- patologicznie wysuniętą żuchwa w stosunku do szczęki
- Tyłozgryzy- mocno cofnięta żuchwa w stosunku do szczęki
- Zgryz teta-tet, czyli równozgryz